Hoe kom je van verdriet af – De Huilparadox

Ik las een artikel van De Correspondent-auteur Lisanne van Sadelhoff met de vraag wat de rol is van rouw in onze samenleving.

Hè, gatver. Ja, ik weet het, rouwen is niet sexy.

Maar soms moet het even, het overkomt ons allemaal. En je mag dit artikel overslaan hè. Hier, lees dan lekker deze, over Vreugde.

Klein houden

Voor mij is Rouw in onze samenleving een veel te groot onderwerp. Rouw is sowieso al zo’n groot ding dat ik het graag klein wil houden.

Daarvoor moet ik wel een oude koe uit de sloot trekken: mijn dode echtgenoot van weleer. Oef.

Ik duik in mijn herinneringen: Hoe destilleer ik uit die rottijd wat de rol is geweest van rouwen?

Toen en nu

Als je al wat langer meeleest dan weet je dat het ophalen van pijnlijke herinneringen contra de emotie-leer is. Want als we onze aandacht richten op het verleden, verliezen we de realiteit uit het oog.

Toen is niet meer nu.

Realiteit is, dat mijn man toen overleed maar dat ik nu weer gelukkig getrouwd ben.

De huilparadox

Het ophalen van pijnlijke herinneringen geeft direct feedback van je emoties: Wakker worden! Je neemt een verkeerde afslag in je denkweg! En hatsjekidee, emotionele kramp…. verdriet! Terwijl we vaak denken dat het andersom werkt.

Zoals Carolien onlangs zei in een sessie: Wat bedoel je nou? Ik huil omdat ik verdrietig ben. Dat is toch logisch?

Ja, dat klopt. Half.

Verdriet is namelijk niet de oorzaak van je tranen. Verdriet komt op om je weer in balans te brengen omdat je iets gedacht hebt wat niet bij past bij wie je bent. Verdriet is feedback op die gedachte.

Wat gebeurt er dan?

Als we als kind huilden, kregen we standaard de vraag: Waarom huil je? Wat is er gebeurd?

Ik herinner me dat ik dat als kind een rotvraag vond. Ik wíst helemaal niet wat er aan de hand was. We kunnen emotionele pijn namelijk niet oplossen met ons brein.

Maar intussen was je wel afgeleid van de ervaring van de emotie, met het zoeken van een antwoord op de waarom-vraag. Een aangeleerd patroon dat we met het volwassen worden nog verfijnen.

Tegenwoordig weten we meer over emoties en is het duidelijk geworden dat ze een functie hebben, namelijk feedback geven op wat je denkt en of dat congruent is met wie je bent.

Ziel geeft feedback op gedachten via onze emoties

Reinigende emotie

De boodschap van verdriet bestaat eigenlijk uit twee delen: verdriet is het vasthouden aan pijn, terwijl huilen betekent dat je het loslaat.
Een reinigende emotie dus.

Dat loslaten kan bijv gaan om iets wat niet -meer- bij je past; een gedachte die niet voedend is of een overtuiging die niet meer past bij wie je nu bent. Maar het kan bijvoorbeeld ook gaan om het loslaten van een nabij persoon of het verlies van je baan.

Helende tranen

Wat er ook losgelaten wil worden: je tranen zijn helend en brengen je terug in balans, mits je niet verdwaalt in je gedachten. Want haal je even later dat beladen onderwerp opnieuw in herinnering, dan moet je systeem zich wederom herstellen en komen er opnieuw tranen om je weer in balans te brengen.

Groot verdriet

Dit terughalen in je herinnering gaat vaak niet bewust, maar wordt soms door iets getriggerd.

Met Carolien ging het bijv zo: Haar man overleed jaren geleden. Intussen heeft ze al een paar jaar een nieuwe partner. Toch blijft het verlies van de eerste man in haar leven groot aanwezig. In gesprekken met vriendinnen duikt het onderwerp regelmatig op.

Carolien is niet graag alleen thuis omdat ze dan geconfronteerd wordt met haar verlies. Ze woont niet samen met haar partner dus spreekt ze regelmatig af met haar vriendinnen. Als ze thuiskomt na zo’n afspraak, is ze vaak doodmoe. Wat een gezellige avond had kunnen zijn, kost haar energie, in plaats van dat het iets oplevert.

Wat is er aan de hand?

Als Carolien op zo’n vriendinnen-avond haar verlies bespreekt, haalt ze het verleden naar het nu. De kramp die ze dan voelt, is een boodschap van haar ziel om haar te waarschuwen dat ze iets denkt, of gelooft, wat niet meer bij haar past.

Ook gaat ze voorbij aan wat er op dat moment te ervaren valt: de muziek, het contact met haar vriendinnen, de mooi opgemaakte borden in het restaurant, de stemmen om haar heen, de smaken, de geuren. Alle ervaringen die binnenkomen via haar zintuigen, dát is de realiteit van nu.

Balans

Verdriet -of rouw- is geen continue staat van zijn.

Ons leven is een aaneenschakeling van nu-momenten. Als je het verdrietige verleden steeds opnieuw naar het nu haalt, dan krijg je steeds opnieuw feedback van je emoties en zal je systeem je steeds opnieuw in balans moeten brengen.

Het leven is een aaneenschakeling van nu-momenten

Wat is nu de crux?

Zoals gezegd, verdriet is vasthouden aan iets wat was, tranen betekenen loslaten en herbalanceren. Als je daarbij weet dat emoties verdwijnen als ze even door je heen mogen stromen, dan heb je de uitweg te pakken.

Tenslotte… hoe komen we van verdriet af?

Laat verdriet stromen als het opkomt. Tranen zijn niet perse noodzakelijk, het stromen van de energie is wat er nodig is.

Sit with it.

Verdwaal niet in je hoofd met zoeken naar het waarom. Focus je op het fysieke en laat je gedachten voorbij waaien.

Als je je verdriet op deze manier kunt dragen, zul je zien dat het een kwestie van seconden is. En dat het stukje bij beetje oplost.

Taaie klei

Terug naar mijn ouwe koetje: Ik herinner me van het eerste jaar na het overlijden van mijn partner, dat het voelde alsof ik probeerde te zwemmen in een zwarte modderpoel met taaie klei.

Af en toe had ik even lucht en kwam ik langs een eilandje van rust. Soms schrok ik van mezelf als ik een uurtje niet verdrietig was geweest, wat dan weer andere emoties veroorzaakte, zoals schaamte en schuld.

Herinneringen vervagen

Naarmate de jaren verstreken groeide het aantal eilandjes en werd het steeds rustiger van binnen. Het verdriet loste stukje bij beetje op, de schaamte werd minder en het schuldgevoel raakte op de achtergrond.

Ook de herinneringen werden minder. De essentie van dood is tenslotte dat er geen nieuwe ervaringen meer bijkomen. Je zou er emotioneel van worden (¹ Emotioneel-zijn hoort gek genoeg bij een andere emotiegroep, namelijk emotiegroep Liefde. ).

Dragelijk verdriet

Mijn ervaring met rouw was dat het zuivere verdriet goed te dragen was. Het huilen was hevig, de pijn soms vlijmscherp en diep, maar het gaf schone sneeën.

De emoties er omheen, zoals schuld, schaamte, vernedering, berouw en spijt, oh de spijt van al die onzinnige ruzietjes… Die emoties veroorzaakten rafelrandjes en zwarte drek in mij.

Het gevecht met mezelf viel me zwaar. Ik vond in mezelf een geduchte tegenstander in eigenwijsheid, volharding en het vet veroordelen van mezelf.

Ervaar het moment

Uiteindelijk haalde ik dit uit die rouwperiode dat het leven een aaneenschakeling van nu-momentjes is. Dat, samen met de zekerheid van dat het eindig is, maakt je bewust van elk uniek moment. Dus knuffel als je die impuls voelt, gééf dat compliment als je iets mooi vindt, pak die hand als dat zo voelt, en kijk bij jezelf naar binnen.

En de rol van rouw? Dat bleek heel helpend in reiniging en verzachting. Door tranen en reflectie op je gedachten, veer je uiteindelijk terug in je normale staat van zijn: liefde.

Een zekere behoedzaamheid voor het leven is gebleven. Op sommige dagen is het alsof je door een mijnenveld loopt; je weet nooit wanneer, maar dát ie komt, is zeker.

Die wetenschap blijkt een geweldige stimulans om keihard en met volle teugen te genieten van het enige moment dat we hebben: het nu.

Ben je verdrietig en wil je ook weer genieten?
Je bent van harte welkom om te komen oefenen met het laten stromen van wat er door je heen wil. Maak een afspraak met de groene knop, dan spreken we elkaar binnenkort.