Vastzittende emoties – Hoe kom je eraan en hoe kom je ervan af?

Vastzittende emoties

We denken soms dat we last hebben van vastzittende emoties maar technisch kan dat eigenlijk niet.

Laat ik eerst dit maar even uit de lucht helpen: Waarom kunnen emoties niet vastzitten?

Ten eerste, omdat een van de natuurwetten zegt dat alles continu in verandering is. Vastzitten suggereert echter dat dat permanent zou zijn. Wrong.

Ten tweede omschrijft Van Dale het woord emotie als gemoedsbeweging. Een emotie is bewegende energie en kan dus niet vastzitten.

Moed verzamelen

Nu dat uit de wereld is, laten we onderzoeken hoe we aan emoties komen. Dan weten we ook hoe we er vanaf komen.

Een emotie is een reactie op onze gedachten: Komt er een leuke voorbij, dan voelen we ons blij, geïnspireerd, misschien zelfs bevlogen, dat noemen we verruimende emoties.

Geloven we echter iets dat niet past bij wie we in essentie zijn, dan ervaren we innerlijk een corrigerend tikje, oftewel een verkrampende emotie.

Een voorbeeld

Een voorbeeldje; Jara is getrouwd met Robert. Ze wonen in Amsterdam en hebben de afgelopen jaren keihard gewerkt aan een tweede huis in de Achterhoek.

Het einde van de verbouwing is in zicht. Af en toe tijd is er zelfs tijd voor een glaasje, lekker achter in de tuin aan het water, met uitzicht over de velden.

Jara wil iets met Robert bespreken, maar het moment gaat steeds voorbij in de drukte van de verbouwing. Nu er wat meer rust is, heeft Jara zich voorgenomen om het heikele punt aan te snijden maar dat lukt steeds niet.

Elke vrije avond dat ze hun stoelen richting het water sjouwen, verzamelt Jara moed: Vandaag ga ik het zeggen, maar alsof ie het ruikt, komt uit de aangrenzende tuin boer Piet aansjokken. Steevast vraagt Robert: Ha Piet. Biertje? Piet zegt ja, pakt een stoel, en weg is de kans om te praten.

Vluchten

De laatste keer dat boer Piet aanschoof, liep de spanning bij Jara zo op dat ze de keuken in vluchtte onder het mom van de poes eten geven.

Maar, vertelt ze, ik stond daar gewoon te vechten tegen mijn tranen. Ik heb zelfs mijn hoofd onder de koude kraan moeten houden. Uiteindelijk zakte het, maar het viel niet mee om me te herpakken, het bleef maar komen. Wat moet ik daar nou mee?

Ze besluit een afspraak te maken met de EmotieGids.

Loslaten

Als eerste vertel ik Jara dat tranen opkomen om haar weer in balans te brengen. Tranen horen bij de emotiegroep Verdriet. De boodschap van deze emotie gaat over loslaten.

Loslaten kan meerdere dingen betekenen, zoals het loslaten van ideeën die niet meer passen bij wie je vandaag de dag bent, of het kan gaan om overtuigingen of een egostuk wat niet meer klopt. Loslaten kan eigenlijk alles betekenen wat ons niet meer past en losgelaten mag worden.

Een gezonde reactie van ons systeem op beperkende gedachten.

Als we het verhaal over dit verdriet even kunnen parkeren dan brengt deze emotie ons terug in evenwicht en de beperkende gedachte spoelt weg met de tranen. Dat is een mooie reden om niet tegen tranen te vechten.

Hoe het zit met dat verhaal even parkeren, daar kom ik zo op terug, maar eerst even dit: Wat gebeurt er nu als de tranen maar blijven stromen?

Groot verdriet

Veel mensen hebben er last van dat ze bij een bepaalde gedachte volschieten. Dat moet haast wel betekenen dat zich daar een groot verdriet achter schuilhoudt, toch…? Iets wat we meegemaakt hebben, iets waar we naar verlangen, iets wat we missen…

Hoe komt het toch dat verdriet steeds oplaait?

Ontstaan van emoties

Om dat te begrijpen, moeten we weten hoe emoties ontstaan. In emotiecoaching gebruiken we daar het prisma van creatie voor.

Pen en papier bij de hand? Komt ie:

Teken een driehoek. Schrijf langs de linkerpoot: Gedachte met een pijl omhoog, langs de rechterpoot komt een pijl naar beneden met het woord Overtuiging, en bij de onderste streep schrijf je het woord Emotie.

Prisma van creatie

Hoe werkt die driehoek? Daarvoor gaan we even terug naar ons voorbeeld met Jara.

Jara stond dus in de keuken en huilde omdat ze verdrietig was. Want zo hebben we het geleerd, van kinds af aan weten we dat als je huilt dat je dan verdrietig bent. En hoe meer tranen, hoe groter het verdriet. Alsof tranen een graadmeter zijn van de hoeveelheid verdriet.

Dat kan zijn, maar als tranen maar blijven terugkomen en geen opluchting geven, dan is er mogelijk meer aan de hand.

Uit balans

Vanuit de emotieleer weten we dat tranen ons terug in balans brengen. Dus wat brengt ons dan uit balans als het blijft stromen?

Om dit te begrijpen gebruiken we de driehoek, het prisma van creatie. Dit model legt uit hoe emoties ontstaan. Kort gezegd zien we in de driehoek dat een gedachte in een overtuiging overgaat (als we de gedachte geloven), en dat daar een emotie op volgt.

Prachtig in eenvoud maar om dit toe te passen, vergt het wat omdenken.

Gedachte

Als eerste een gedachte, waar komt die vandaan? Dat weet niemand. Laten we het houden op een oersoep van gedachten die om ons heen dwarrelt.

Per dag komen er zo’n 60.000 gedachten voorbij, volkomen willekeurig. Af en toe eentje vissen we er eentje uit de soep, die nemen we aan als een gedachte die klopt. Dat noemen we een overtuiging.

En nu komt het: emoties geven feedback op die overtuigingen. Dat wil zeggen dat als zo’n overtuiging niet bij je past, dan volgt daar een verkrampende emotie op. Klopt de gedachte wel, dan voelt dat verruimend, ontspannen of blij.

Eigenlijk is een emotie dus een seintje van je ziel, dat zegt: Ja, meer van dit! of Nee, niet goed voor je.

Een emotie is een seintje van je ziel
een blij gevoel zegt ja
een verkrampend gevoel zegt nee

Tranen herstellen

Tranen komen dus op om je te herstellen van een overtuiging die je uit balans brengt. De tranen vertellen je dat de overtuiging niet (meer) bij je past. Deze overtuiging mag je loslaten.

Komen de tranen steeds terug, dan herhalen we dus steeds opnieuw de overtuiging waarvan we uit evenwicht raken. We vissen steeds dezelfde soort gedachten uit die oersoep. En dan moet verdriet steeds terugkomen om ons weer in balans te brengen.

Overtuiging

Hoe kunnen we dit nu zien in de situatie van Jara met boer Piet?

Jara voelde zich afgewezen door haar man omdat hij liever een kletsje met boer Piet leek te maken dan een goed gesprek met haar te voeren. Maar Robert volgde slechts zijn impuls in dat moment.

Volgens het prisma van creatie vist Jara een gedachte uit de oersoep die niet past bij wie ze daadwerkelijk is: Ze gelooft dat ze afgewezen wordt door Robert, terwijl hij gewoon zijn eigen flow volgt.

De overtuiging dat Robert haar afwijst brengt Jara uit balans. Op die overtuiging volgt de emotie, in dit geval tranen, om de overtuiging weg te spoelen en haar terug in evenwicht te brengen.

Als Jara steeds de gedachte herhaalt en erop door associeert, ook wel rumineren genoemd, dan moeten de tranen steeds opnieuw terugkomen om haar weer terug in balans te brengen.

Keuzemoment

Hoe komen we nou uit die cirkel?

Als je je hierin herkent wil ik als eerste zeggen: kijk met een beetje compassie naar jezelf, want als de emotie er eenmaal is, dan zul je ‘m even moeten ‘uitzitten’. Richt je aandacht op de energie van de emotie in je lichaam, blijf er even bij en troost jezelf. Dit duurt slechts een paar seconden, hooguit een minuut. Als je je aandacht bij je lijf houdt en de gedachte voorbij laat gaan, dan dooft de emotie.

Ten tweede, weet dat we een keuzemoment hebben. De keus zit in het bovenste puntje van de driehoek. Voordat de gedachte overgaat in een overtuiging: Robert praat liever met boer Piet dan met mij. Daar kunnen we ‘m nog terugduwen.

Op die eerste gedachte geeft ons emotionele systeem al direct een reactie: een zacht krampje, een steek, een drukkend gevoel.. Soms is het heel subtiel en zijn we er zo aan gewend geraakt om dat soort signalen te onderdrukken, dat we ‘m niet eens opmerken. Dat geeft niks, want onze emoties blijven altijd terugkomen om ons terug te helpen naar evenwicht.

Helpers

De eerste overtuiging Robert wijst me af, trekt de volgende associatie omhoog, Robert gaat me uit de weg. Deze geeft een sterkere emotie. En deze overtuiging trekt alweer de volgende aan: Hij houdt niet van me, logisch, ik ben ook niet de moeite waard. Enzovoort, met alle emoties van dien.

Zo denderen we langs die rechterpoot van de driehoek naar beneden, met als gevolg steeds sterkere emoties die ons proberen te waarschuwen: Ho, stop! Je gelooft iets wat niet goed voor je is!

Emoties als gids

Zo krijgen we steeds ‘corrigerende aanwijzingen’ van onze ziel.

Hoe sneller je die innerlijke aanwijzingen opmerkt, hoe makkelijker je de overtuiging terug kan duwen: Aha, weer zo’n ellendige gedachte, ik weet waar dit naartoe gaat… Weg ermee!

Het vergt wat aandacht om verkrampende emoties op te merken, maar oefening baart kunst. Heb je de emotie te pakken, dan kun je de gedachte erbij onderzoeken of die nog bij je past. Je zult merken dat veel overtuigingen ons zijn meegegeven als kind, maar dat ze niet meer passen bij wie we als volwassene zijn.

De winst van deze oefening lieve mensen, is zoet. Té leuk om niet te proberen, toch?

Aandacht verleggen

Een paar dagen na de sessie belt Jara: Boer Piet kwam weer langs en het werd zowaar gezellig! Robert heeft ‘m er wel na een uurtje uitgebonjourd, omdat ie een lekker avondje met mij wilde. Sterk spul hoor, dat emotiecoachen! 😉

Nu we weten dat emoties slechts feedback zijn op onze gedachten, weten we dus ook dat emoties niet vastzitten, maar steeds opnieuw gegenereerd worden. Een signaal dat je misschien steeds dezelfde gedachten uit de oersoep oppikt.

Het keuzemoment bovenin de driehoek, is onze poort naar bevrijding. Probeer het! Baat het niet, het schaadt zéker niet.

---

Kom je er niet uit en wil je er samen naar kijken? Maak een afspraak via de groene knop.
Weet je welkom!